شهرستان لارستان

(در دوران قدیم به منطقه وسیعی از جنوب ایران ایالت لارستان اطلاق می‌شده‌است که تمام مناطق: بندر گمبرون(بندرعباس)، بندر لنگه، بندر خمیر، کیش، تنب بزرگ و تنب کوچک، بستک، لار، لامرد، مهر، عسلویه، کنگان، جهرم، داراب، زرین دشت و فورگ را در برمیگیرد)

محتویات  [نهفتن] 
۱    مشخصات
۲    مهاجرت و تجارت در لارستان
۳    لارستان کهن و تاریخ آن
۴    بخش‌ها و دهستان‌ها
۵    زبان لاری
۶    کوه‌های لارستان
۷    گنبدهای نمکی لارستان
۸    رودخانه‌های لارستان
۹    منطقه حفاظت شده هرمود
۱۰    کشاورزی در لارستان
۱۱    ذخایر معدنی و منابع طبیعی لارستان
۱۲    لارستان در ایران باستان
۱۳    منابع
۱۴    جستارهای وابسته
مشخصات[ویرایش]
جمعیت: ۸۲۳۲۸ نفر مرکز آمار ایران و شبکه بهداشت و و درمان **
وسعت: ۰۵** وسعت لارستان: ۳۰۹۶۰ کیلومتر مربع

رطوبت نسبی: ۶۳٪
متوسط بارندگی: ۲۰۳ میلیمتر
متوسط دما: ۳۲ درجه سانتیگراد۶
مهاجرت و تجارت در لارستان[ویرایش]
بنا به دلایل مختلف از جمله موقعیت جغرافیایی خاص نبود مشاغل همچون کشاورزی واقع شدن بر سر راه شیراز، اصفهان، یزد و کرمان. لامرد و خنج یک پل ارتباطی محسوب می‌شود جاده‌های بسیار باستانی و کهن در این منطقه موجود است جاده‌هایی که لامرد را به بنادر سیراف، بندر لنگه، بندرعباس وصل می‌نموده و دیگر جاده‌ها که به سمت شمال یا مرکز کشور می‌رفتند جاده بسیار مهم ادویه که از مسیر لار و خنج و از مسیر یزدوخواست داراب به طرف بافت و نهایتاً یزد می‌رسیده جاده دیگری به طرف شیراز از سمت جهرم و دیگر جاده خنج، فیروزآباد، شیراز بوده و جاده‌ای هم به طرف کرمان داشته لار دقیقاً در جنوب مرکزی کشور قرار دارد و به حاشیه جنوبی خلیج فارس و دریای عمان نزدیک است و جمعیت زیادی در این ناحیه زندگی می‌کنند این موقعیت باعث شده لامرد و خنج به شهری استراتژیک تبدیل شود زیر ساخت‌های فوق ذکر باز حکایت‌هایی دارد که چرا و به چه منظور در این محدوده احداث شدند مانند بزرگترین بازارها کاروانسراها انبارها جاده‌ها و ... لار و لامرد و خنج همچون گمرکی عمل می‌کرده‌اند که در گذشته اسکلهٔ تجاری محسوب می‌شده مردمان منطقه جنوب فارس و شهرها و روستاها همچون گراش، خنج، ارد، فداغ و بیرم هزاران سال است که به تجارت اشتغال داشته‌اند و در کشورهای مختلفی همچون شبه قاره هند و شهرهای کراچی و مومبای و در غرب آفریقا بخصوص تانزانیا، شامات شبه جزیره عربستان و سایر کشورهای عربی پایگاه و نفوذ زیادی داشته و دارند این مردمان قبل از هر شهری در نیمه جنوبی کشور با مسافرت‌هایی که داشته‌اند با بسیاری از محصولات جدی آشن می‌شده و آن‌ها را وارد ایران می‌کرده‌اند و در لامرد، خنج و گراش بعرض فروش می‌گذاشته‌اند. لارستان و لامرد در گذشته سکه رسمی خود را داشته و اعتبار این واحد پولی چنان بوده که در کشورهای مختلف در مبادلات رایج بوده گویا نام سکه ضرب شده لارین بوده که زیر نظر مقامات در گراش اداره می‌شده

لارستان کهن و تاریخ آن[ویرایش]
لارستان سرزمینی است وسیع در جنوب مرکزی ایران که از ارزوئیه در استان کرمان، شهرستان دشتی دراستان بوشهر، بندرجاسک در دریای عمان تا یزدخواست و البرز کوه در جهرم را شامل می‌گردد و مرکز ایالت لارستان بوده است که نقطه مرکزی آن در لار واقع گردیده است. وسعت این حوزه جغرافیایی ۱۲۰۰۰ کیلومتر مربع است و بیشتر مردم آن به زبانی به نام (لاری) با گویش‌های مختلف صحبت می‌کنند. این زبان شاخه‌ای از زبان پهلوی باستان است و ریشه در فرهنگ و هنر ایران بزرگ دارد.

قوم اولیه که از اقوام آریایی هستند، و یکی از نخستین اقوامی بودند که در ایران ساکن شدند، این منطقه را برای زندگی برگزیدند و شهرهایی چون فورگ (پرگ) تارم در شرق و کران (فال، اسیر) وراوی، فداغ و پیشور را غرب را به وجود آوردند.

حوزه جغرافیایی لارستان: لارستان منطقه‌ای است در جنوب ایران با وسعت ۱۲۰۰۰ کیلومتر مربع که اکنون با نام لار شناخته می‌شود و در گذشته لارستان نام داشت. این منطقه مشتمل است از: بندر گمبرون (بندرعباس)، خور، بندرلنگه، بستک، خمیر، جزایر تنب بزرگ و کوچک، هرمز، قشم، کیش، ابوموسی (سبزگتو)، تارم، فرگ، فرامرزان، جناح، درز و سایبان، صحرای باغ، گاوبندی، بحرین، فین، لامرد، مهر، خنج، اشکنان، گله دار، بنارویه، علامرودشت، گراش، جویم، اوز، بیرم، عسلویه، کنگان، گزدان، فال، اسیر (کران)، سیراف (طاهری)، کارزین، هرم، کاریان، بندرکنگ، بندرچارک، ارزوئیه، منوجان، جزیره هرمز، سورو، جزیره لارک، جزیره هنگام، کهورستان، یزدخواست، (شهر پیر) حاجی‌آباد هرمزگان، رودان، وراوی، افزر، دشتستان. ضمناً در شرق استان هرمزگان فعلی؛ شهرستان میناب، رودخانه، بشاگرد و جاسک نیز جزءقلمرو لارستان بوده اما توسط حکومت محلی بنام هرموز اداره می‌شده «ابن بلخی» مورخ قرن ششم هجری در «فارس نامه» در توصیف این ایالات پهناور نوشته است: «همه در بیابان است و گرمسیر و به هر دهی، حصاری محکم در میان بیابان.» لار این است که ذکر آن آمد ولی در زمان‌هایی جهرم، نی‌ریز تا حوالی شیراز نیز جزء سردسیر منطقه لارستانی زبان به حساب می‌آمده حکومت گرگین میلادی حدود ۲۰۰۰ سال در این مناطق حکومت می‌کردند و مقر حکومتی آنها شهر لار بوده که اکثریت مناطق ذکر شده تا سالهای نه چندان دور زیر مجموعه لارستان بودند و مطابق آخرین نقشه تا سال ۱۳۳۰ شمسی از بندرلنگه تا جهرم جزء مناطق لارستان بزرگ محسوب می‌شده است.

نقشه‌ای اروپایی از سال ۱۷۳۰ که لارستان ایالتی جداگانه در کشور ایران ترسیم شده است.

روستای لاغران از توابع لارستان بهار ۹۳

زن جوان - عشایر لارستان
در نوزدهم دیماه سال ۱۳۱۶، با اصلاح قانون تقسیمات کشوری و براساس ماده یک آن، کشور ایران مطابق نقشه و صورت ضمیمه به ۱۰ استان و ۴۹ شهرستان تقسیم شد.[۲] در آن زمان استان هفتم که شامل استان فارس و بوشهر و کهگیلویه و بویر احمد، بخشی از هرمزگان و بخشی از خوزستان بود، شامل شش شهرستان شیراز، بوشهر، بهبهان، فسا، آباده و لار بوده است. هم چنین جزایر مجاور هر یک از شهرستان‌ها، تابع آن شهرستان بوده است.[۳] بنابرین جزایر بحرین و کیش و تنب بزرگ و تنب کوچک و هم چنین شهرستان‌های امروزی لامرد، خنج، بندر لنگه و بستک تابع شهرستان لار بوده‌اند.نقشه تقسیمات استانی ایران در سال 1316