شهرستان خنج

محتویات  [نهفتن] 
۱    پیشینهٔ تاریخی
۲    بناهای تاریخی
۳    خنج در سفرنامهٔ ابن بطوطه
۴    جمعیت
۵    نیروگاه گازی بزرگ ۱۰۰۰ مگاواتی خنج
۶    مؤسسات شهری
۷    دانشگاه‌ها
۸    بزرگان خنج
۹    تقسیمات کشوری
۱۰    جستارهای وابسته
۱۱    منابع
پیشینهٔ تاریخی[ویرایش]
خنج دارای بیش از ۲۰۰۰ سال دیرینگی و ده‌ها اثر گرانسنگ باستانی از روزگار هخامنشی و ساسانی است. هُنگ در فارسی باستان به معنای گوشه و بیغوله بوده‌است. این نام در این موضوع بازتاب می‌یابد که خنج همواره دارای خانقاه‌ها و گوشه نشینان زیادی بوده‌است. «ناحیه خنج» از قریه بغرد تا کوره پانزده فرسخ، و عرض آن از تنگ باد تا چاه مینا ۹ فرسخ است. بلوک جرمشت از ناحیه خنج به لطافت هوا و فراوانی شکار مشهور است. خنج را در اصل «خُنگ» یا «هُنگ» به ضم خاء و سکون نون کاف فارسی به معنی کُنج و گوشه نوشته شده‌است. در قدیم شهر خنج دارای شش هزار خانه مسکونی بوده‌است. همچنین دارای مساجد، کاروانسرا، مدارس، حمام‌ها، عمارت خیریه بوده‌است. از صحن جامعش و گچ بری رواق آن توصیف زیادی شده‌است. خنج در حدود ۱ یا ۲ قرن پیش حدود ۲۰۰۰۰۰ نفر جمعیت داشته که متأسفانه این جمعیت در پی بیماریهایی که در نظر مردم آن زمان (دَردهِ) به معنای دردی مبهم که در واقع همان سرخک امروزی است و عواملی از جمله جنگ‌ها و نا امنیها از ۲۰۰۰۰۰ به ۲۰۰ نفر می‌رسد، تعداد انبوه گورستانهای بسیار قدیمی و قبرهایی که فقط چند سنگ به دور آن قرار دارد گویای این موضوع می‌باشد، تعداد زیادی از این جمعیت که در صد زیادی از آنان کودکان و نوجوانان بوده‌اند بر اثر بیماری مذکور از جمعیت خنج کاسته شده و تعداد اندکی از آنان به منظور دور شدن از جنگ و درگیری به چند کیلومتری جنوب مشهد نقل مکان کرده‌اند که امروزه ده کوچکی به نام خنج و با همان لهجه خنجی در آن جا قرار دارد.

بناهای تاریخی[ویرایش]
بناهای زیر ازجمله بناهای ثبت شده در آثار باستانی استان فارس می‌باشد که قدمت آنها به قرن هفتم هجری می‌رسد:

مقبره شیخ حاجی محمد.
مقبره کاکا مخرالدین (واقع در مسجد کاکا فخر الدین).
مقبره شیخ شعیب خنجی.
مقبره شیخ عفیف الدین وشیخ قاضی حسن که در یک مکان هستند.
سر درمسجد جامع ساخته شده از سنگ و ملات آن زمان که الان به صورت دو ستون بزرگ و بلند در مسجد جامع قرار دارد.
منار دانیال که نیمی از آن طی سالهای اخیر فرو ریخته‌است و قدمت آن به بیش از ۸۰۰ سال نیز می‌رسد.
آتشکده محلچه (قبل از ورود اسلام).
آتشکده کاریان (قبل از ورود اسلام).
در مقبره شیخ حاجی محمد سنگهایی قدمتی در ابعاد مختلف وجود دارد که بر روی آنها آیاتی از قرآن کریم با خطی که با خط امروزی متفاوت و به راحتی قابل خواندن نیست اما بسیار مرتب، حک شده‌است.

خنج در سفرنامهٔ ابن بطوطه[ویرایش]
ابن بطوطه مراکشی در سال ۷۴۸ هجری قمری از لار عبور نموده‌است و به «خنج» رفته‌است. وی شرح این رحله در سفرنامه خود که به زبان عربی نوشته شده‌است و به سفرنامه ابن بطوطه معروف است چنین بیان نموده‌است: در این بیابان رهسپردیم تا به کهورستان رسیدیم به (فتح کاف، واو و را) و آن شهری است کوچک، در آن جویها و بستانها وجود دارد و بسیار گرم است، سپس از آنجا گذشته و سه روز در بیابان رهسپردیم و به شهر لار رسیدیم که آخرش (ر) است. لار شهری بزرگ با چشمه‌های بسیار و آبهای جاری و بوستان است. از لار به شهر (خنج بال) مسافرت کردیم و ضبط نام آن به ضم خاء معجم است. گاهی به جای خاء، ها گویند و (هنج بال) بانون ساکن و جیم است و باالف و لام بسته‌است.

«بال» همان (فال) است که بلوکی بزرگ در حوالی بلوک معروف اسیر در لارستان قدیم است. و امروزه جزء «بیخه فال و گله دار» لارستان می‌باشد. ابن بطوطه (خنج و بال) با واو عاطفه ذکر کرده‌است چنین تصور می‌رود که نامهای «خنج» و «فال» که دومنطقهٔ آباد آن روزگار در همسایگی هم واقع بوده‌اند، باهم ذکر می‌کرده‌اند چنان‌که فال و اسیر را هم در کنار هم ذکر می‌کردند. آیت‌الله سید علی‌اکبر فال اسیری نمونه‌ای از این هماهنگی است و به تدریج کثرت استعمال آنرا به صورت یک کلمه درآورده بوده‌است.